" ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون "
گمان مبر آنان که در راه حق شهید شده اند مرده اند . خیر ، آنها زندگانی هستند نزد پروردگارشان و متنعم به انعامات او . این وعده الهی به کشته شدگان در راه حق و پیامی روشن برای بازماندگان می باشد براستی او کیست که پس از دنیای مادی نزد پروردگارش متنعم می گردد .
حماسه شهید ، جاودانگی شهید ، شفاعت شهید ، قداست شهید ، حق شهید و... همه اینان هزاران واژگانی هستند که خود دنیایی وسیع و مفاهیمی عمیق دارند شناخت مفاهیم آغاز شناخت شهید و آرمان اوست .
1-حماسه شهید:
شـهید حماسه آفرین است و این بزرگترین خاصیت شهید است . در مـلت هایی که روح حماسه می میرد ، مهمترین خاصیت شهید و شهادت دمیدن دوباره روح حماسه و حماسه آفرینی است . اسلام نیازمند حماسه آفرینی می باشد و حماسه آفرینی نیازمند شهید و این ضرورت یک جامعه پویا و اسلامی است .
2- جاودانگی شهید :
جاودانگان در میان ملتها چند گروهند ، اساتید بواسطه علمشان ، مخترین بواسطه اختراعشان و ... شهـدا نیز
جاودانگان در میان ملتها هستند و آنچه که او را جاودانه می کند خون است اما جاودانه ترین جاودانه ها شهید است چرا که پیامبر اکرم (ص) فرمود : بالا دست هر نیکوکاری نیکوکار دیگری است تا آنگاه که شهید شود . همین که در راه خدا شهید شد بالا دست دیگری ندارد .
3- شفاعت شهید :
در احادیث چنین آمده است که خداوند شفاعت سه طبقه را در روز قیامت می پذیرد . که یکی از آنان شـهید است . این شفاعت ، شفاعت هدایت است . ظهور و تجسم حقایقی است که در دنیا اتفاق افتاده است . این شهدا هستند که گروه گروه مردم را از ظلمات و گمراهی نجات داده و به شاه راه روشن هدایت رسانده اند .
امیرالمومنین علی (ع) می فرماید : خدا شهدا را در قیامت به بابها و جلال و عظمت و نورانیتی وارد می کند که اگر انبیا از مقابل آنان بگذرند و سواره باشند به احترام شهدا پیاده می شوند .
4- قداست شهید :
در اسلام وقتی می خواهند مقام کسی را بالا ببرند او را با شهید برابر می کنند . مثلاً می گویند اگر طالب علم ، حقیقتاً انگیزه اش تقرب به خدا و خدمت باشد و در طی کسب علم بمیرد شهید از دنیا رفته است این نشان دهنده ارزش و قداست شهید است اما کلمات به خودی خود در قالب لغت به جهت لفظ بودن قداستی ندارد . این معنی آن کلمه است که قداست می بخشد و دراسلام کلمه شهید قداستی خاص دارد که حاله ای از نور آن را فرا گرفته است .
از نظر اسلام هر کس به مقام و درجه شهادت نائل آید ، یعنی واقعاً در راه هدفهای عالی اسلامی به انگیزه برقراری ارزشهای واقعی بشری کشته شود به یکی از عالیترین و واقعی ترین درجات و مراتبی که یک انسان ممکن است به آن دست یابد رسیده است . اما باید دید منشأ قداست شهید چیست ؟ آیا کشته شدن مقدس است ؟ ما می دانیم مرگ و میرهای اشخاص انواع و اقسام دارد :
1- مرگ طبیعی : شخص عمر طبیعی خود را به پایان می رساند و به طور طبیعی می میرد . این گونه مرگها قهراً عادی تلقی می شود . نه افتخار آمیز است و نه ملامت خیز ، و حتی تأسف زیادی به دنبال خود نمی آورد و قهراً این گونه مرگها نفله شدن هم تلقی نمی شود .
2- مرگ اخترامی در اثر بیماریها : مثلاً حصبه ، وبا ، و غیره ، یا در اثر حوادث یا سوانحی از قبیل زلزله و سیل . این گونه مرگها هر چند ملامت یا افتخاری ندارد ، اما نفله شدن است و قهراً موجب تأسف .
3- مرگهایی که پای یک جنایت در کار است : یعنی مرگهایی که از طرف مقتول هیچ عملی صورت نگرفته و قاتل صرفاً به موجب هوی و هوس خود که وجود طرف را مزاحم منافع خود تشخیص می دهد او را به قتل می رساند . در روزنامه ها می خوانیم که فلان زن فرزند خردسال شوهرش را سر به نیست کرد ، به خاطر اینکه مورد علاقه شوهرش بوده و می خواسته قلب شوهر منحصراً در تملک خودش باشد یا فلان مرد به دلیل اینکه فلان زن عشق او را نپذیرفته او را کشته است ، یا در تاریخ می خوانیم که فلان حکمران همه فرزندان حکمران دیگر را قتل عام کرد که در آینده رقابت نکنند . در این گونه جریانها از ناحیه قاتل ، جنایت و خباثت وجود دارد و عملش نفرت انگیز تلقی می شود و در ناحیه مقتول ، مظلومیت ، بی دخالتی ، نفله شدن و هدر رفتن وجود دارد و عکس العملش در انسانهای دیگر تأسف و ترحم است . بدیهی است که این چنین مردن در عین اینکه تآسف انگیز و ترحم خیز است ، تحسین آمیز نیست ، افتخار شمرده نمی شود زیرا مقتول به هیچ وجه دخالتی نداشته است ، حسادت ، عداوت وحقارت طرف موجب شده که بی سبب کشته شود.
4- مرگهایی که خود آن مرگها جنایت است : از قبیل خود کشی ها این گونه مرگها نفله کردن و هدر دادن خود است ، بدترین انواع مرگهاست . کسانیکه در تصادف اتومبیل کشته می شوند و خود مقصرند ، مرگشان از این قبیل مرگها است و همچنین کسانیکه در راه یک گناه به هر شکل و به هر صورت باشد کشته شوند از این قبیلند .
5- مرگهایی که شهادت است : مرگی شهادت است که انسان با توجه به خطرات احتمالی یا ظنّی یا یقینی فقط به خاطر هدفی مقدس و انسانی به تعبیر قرآن «فی سبیل الله » از آن استقبال کند .
شهادت دو رکن دارد : یکی اینکه در راه خدا و فی سبیل الله باشد ، هدف مقدس باشد و انسان بخواهد جان خود را فدای هدف نماید . دیگر اینکه آگاهانه صورت گرفته و خود عالمانه آن را انتخاب کرده باشد .
معمولاً در مورد شـهادت ، جنایـت هم است ، یعنی عمـلی که از جهـت انتسابش به مقتول شـهادت است و مقدس است ، از جهت انتسابش به قاتل جنایت و پلیدی است . شهادت به حکم اینکه عملی آگاهانه و اختیاری است و در راه خدا منشأ قداست شهید شده است .
5-حق شهید :
همه دلسوزان و خدمت گذاران اعم از معلمان ، مخترعان ، پزشکان و... بر بشریت حق دارند . اما هستند کسانیکه حقی عظیم بر گردن حق داران جامعه داشته اند . آری این معلمان و... خود مدیون شهید هستند .
چرا که شهید با شهادت خود محیط را برای کسب علم ، اختراع و... فراهم می آورد . او نظیر شمع می سوزد تا دیگران در پرتوی سوختنش آسایش یابند . اگر نبود سوختن شهید در مقابل ظلمتها بشر ره به جایی نمی برد و این چنین است که شهید در اذهان ملتهای مسلمان مفهومی مقدس است .
6- بدن شهید :
غسل میت یکی از دستورهای اسلام عزیز است ، خداوند می فرماید : هر میتی را غسل داده و در جامه ای سفید و پاکیزه کفن کنند و سپس نماز بخوانند و دفن کنند این دستور اسلام است . اما این دستور استثنایی هم دارد و آن شهید است وقتی اسلام بدن شهید را از شستن و یا خارج کردن لباسهای دوران حیاطش جدا نمی کند بدان معنی است که روح او همچنان پاک و وارسته است . که در بدنش ، خونش و حتی جامه اش اثرگذاشته است . آری بدن و جامه شهید از ناحیه روح و اندیشه و حق پرستی و پاک باختگی کسب شرافت کرده است . او را بدون غسل دفن می کنند .
7-شهید کیست ؟
شهید با خدای متعال وارد معامله می شود اما چه معامله ای ، خرید و فروشی که با هیچ یک از معاملات اقتصادی این جهان همخوانی ندارد خریدار حضرت باری تعالی است فروشنده انسان مجاهد است و کالا جان ، و بها بهشت است . خداوند متعال خریدار جان مؤمن است ، مالک مؤمن و جان او ، کیست؟ جز خدای هستی بخش که مالک انسان و جهان هستی است ؟ خداوند کریم آنچه را متعلق به خودش است خریداری می کند . بهایی که در برابر آنچه متعلق به خودش است ، می پردازد چیست ؟ بهشت است ، بهشت جایی که یک ثانیه از آن با تمام دنیا و متعلقاتش قابل مقایسه و معاوضه نیست و خداوند کریم در این معامله در برابر جانی که تقدیمش می شود بهشت ابدی عطا می کند در برابر مالی که از خودش است و در راه خودش هزینه می شود بهشت ماندگار می گردد . کجای عالم چنین معامله ای سراغ دارید ؟ انسان مجاهد مؤمن به برکت ایمان وکیاست ایمانش این فرصت را مغتنم شمرده و چنین معامله جاودانه ای انجام داده خداوند کریم ، خداوند رحمان و رحیم ، خوبان و خاصان را در این معامله وارد می نماید و بهشت جاودان و خشنودی و رضای خود را نصیب آنها می نماید .
8- دنیای شهید :
شهید به دنیا معنا و مفهوم دیگری می بخشد . شهید به دنیایی که دنی و پست است زینت می دهد شهید دنیا را از ملک به ملکوت تبدیل می کند شهید به دنیا جلا می بخشد . آنهایی که دنیا را عامل خسران و هلاکت خود می بینند ، آنهایی که دنیا را لعن و نفرین می کنند ، آنهایی که همه گره ها و مشکلات را به حساب دنیا می گذارند ، آنهایی که از آمدن به این دنیا پشیمانند ، آنهایی که در غل و زنجیر اسارت مادیات گرفتارند و... یک نگاه به شهید بیندازند و ببینند چگونه دنیا عامل رستگاری او شد ، چگونه دنیا ثنا گوی شهید شد ، چگونه شهید از گره ها و مشکلات رهیده و به اوج رسید ، چگونه از آمدن به دنیا پشیمان نیست بلکه در اوج لذت است ، چگونه شهدا غل ها و زنجیر ها و اسارت ها را دریدند و پرواز کردند و... شهید دنیا را تفسیر کرد شهید دنیا را مفهوم و معنای راستین و حقیقی بخشید این گوشه ای از حق شهید بر دنیا است .
9-شهید و آخرت :
شهید در عقبی از پاکی محض بهره مند است . همه گناهان او بخشوده شده و از آن چنان جایگاهی برخوردار است که آرزو می کند برگردد و دوباره چند باره شهید شود و از جایگاه های بالاتر برخوردار شود. درجات و جایگاه شهید در بهشت به گونه ای است که آرزوی دیگران است که ای کاش ما هم جزو مجاهدین فی سبیل الله بودیم و از فیض شهادت بهره مند شده و چنین جایگاهی داشتیم .
10- برزخ شهدا :
شهدا در برزخ عالمی بس لذت بخش دارند در برزخ نظاره گر دنیایند . بر اهل دنیا و بر دلباختگان و خود فروختگان به دنیا می خندند و بر آن ها که از مرگ می ترسند یا مرگ را نابود شدن می دانند با نظر اعجاب می نگرند ، چرا که آن ها این راه را طی کردند ، این باور را در خود به حد یقین رساندند ، فهمیدند و یا نفسی مطمئن پای در رکاب جهاد قرار دادند و تا مرز شهادت شتافتند و برزخ شاداب و نورانی را درک کردند ، لذا می گویند ای کاش دیگران همچون ما دل از لذایذ دنیا می کندند و جهاد اصغر و جهاد اکبر را پیشه می کردند و به ما ملحق می شدند .
آری آن ها برای رسیدن قیامت و درک بهشت ابدی لحظه شماری می کنند ، آن ها از همجواری با کمال یافتگان بهره مندند . آن ها لذت یک همنشینی با اولیای الهی را به همه دنیا و متعلقات آن نمی فروشند برزخ آن ها اوج لذت و عین نشاط است .
11- شهید و اقارب :
شهید شفیع روز جزاست ، شهید هدیه از یک پدر دل سـوخته تقدیـم به محضر حضـرت حق است ، شهـید تقدیمی از یک مادر زجر کشیده به عالم ملکوت است ، شهید برادران و خواهران خود را در غم نشـانده اما در پاداش متنعم بودن در جوار حضرت حق سهیم می کند ، شهـید همـسر و فرزنـدان را تنـها می گذارد اماخدای بزرگ را کفیل آنها می کند ، شهید در دنیا زیبنــدگی اقارب و در آخرت دست گیرنـدگی است ، شهید شفیع و الدین و همسر و فرزندان است و شهید بهشت آفرین است .
12-شهدا و آنهایی که ماندند :
آنانی که زنده اند ، آنانی که هنوز از حیات این جهان برخوردارند چه باز ماندگان و اقارب ، چه آشنایان و چه ناآشنایان همه و همه پیامبران شهدایند . شهید عملاً پیام ماندگار به انسانیت می دهد ، شهید با شهادت خود عملاً درس انسانیت و ایثار می آموزد . آنان که هستند حق شهید را با بازگو کردن پیام او و زنده نگه داشتن راه و مرام او ادا می کنند .
آنان که هستند ، دین خود را به شهدا با بر دوش گرفتن علم او و رفتن راه و ادامه دادن رزم و جهد او ادا خواهند کرد . آنان که زنده اند بر ملا کننده توطئه های شیطانی و مکر مکاران و نفاق منافقانند . آنان که زنده اند بر پا دارنده عدل و عدالتند تا روح نظاره کننده شهیدان را شاد کنند . ولی آشنایان با شهدا رزمشان رزم دیگر است .
سوز و گدازشان از نهادی می خیزد که با چشم خود ارزشهای انسانی شهدا را دیده اند . تلاششان در جهت احیای خوبی ها و پاکی ها از درونی نشأت گرفته با همنشینی شهدا مملو از عشق و انگیزه الهی شده است. آرای آشنایان شهدا هرگز فراموش نمی کنند که جوان خردسال بسیجی نیمه شب آرام از سنگر خارج می شد و خلوت گاهی بر می گزید و از عمق وجودش می گریست و می نالید و طالب شهادت در راه حق بود . فراموش نمی کنند که نوجوانان رشد نایافته برای آنکه از فیض جهاد و شهادت محروم نشود خود را در مخفیگاه های وسایل نقلیه پنهان می کرد تا مانعش نشوند و بتواند پای در میادین نبرد بگذارد . فراموش نمی کنند که در جمع بسیجیان سنگر نشین آنچه حاکم بود ، ایثار و از خود گذشتگی بود . فراموش نمی کنند که پشت پا زدن به همه مظاهر دنیا و رو آوردن به همه ذخایر آخرت شیوه جوانان و نوجوانان بسیجی و عاشقان شهادت بود .
آشنایان با شهدا همه این کمالات و ارزشها را از نزدیک دیده اند لذا امروز نمی توانند آرام گرفته و شاهد ضد ارزشها باشند . نمی توانند آرام گیرند و بر خیانت خائنین به دست آورد شهدا را نظاره کنند . نمی توانند مسئولیت و پست را دست انسان لاابالی و بی دین ببینند . کسانیکه از نزدیک از زبان همه شهدا شنیده اند رهبر را تنها نگذارید . آری آشنایان شهدا یکپارچه حرارت و سوز و گدازند خود را به آب و آتش می زنند تا راه و مرام شهدا بی رهرو نماند . آشنایان شهدا امروز دور هم جمع می شوند و یادواره شهید می گیرند تا پیام رسان شهدا باشند . آشنایان شهدا عاشقانه می شتابند و عکس شهید ، خاطره شهید ، وصیت شهید و هر آنچه از شهدا مانده است را گرد می آورند تا همیشه تاریخ بماند و بدرخشند و دل های مستعد را نورانی کند .
منبع : http://www.tebyan.net
نظرات شما عزیزان: